Από την φιλόλογο, Παναγιώτα Αλατζόγλου
Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης έχει ελληνική καταγωγή. Το 2001 η UNESCO, ύστερα από εισήγηση του Βασίλη Βασιλικού, που τότε ήταν πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων και πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, καθιέρωσε ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης την 21η Μαϊου, πρώτη μέρα μετά την εαρινή ισημερία, όταν το φως κερδίζει το σκοτάδι και η αισιοδοξία αφήνει πίσω της το πένθος. Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η ποίηση, ώστε να της αφιερωθεί και παγκόσμια ημέρα; Γιατί η Ποίηση είναι Δημιουργία Γιατί με την Ποίηση μαθαίνουμε να χαιρόμαστε τις λέξεις και τη γλώσσα Γιατί οι λέξεις και οι ιδέες μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο. «Δε διαβάζουμε Ποίηση, επειδή είναι χαριτωμένη», έλεγε στους μαθητές του εκείνος ο αντικομφορμιστής δάσκαλος, ο Τζον Κήτιγκ, στον «Κύκλο των χαμένων ποιητών». «Διαβάζουμε και γράφουμε ποίηση, επειδή ανήκουμε στην ανθρώπινη φυλή, και η ανθρώπινη φυλή είναι γεμάτη πάθος. Η Ιατρική, η Νομική … είναι στόχοι ευγενικοί, απαραίτητοι για τη ζωή. Αλλά η ποίηση, η ομορφιά, το όνειρο, η αγάπη…. γι’ αυτά ζούμε». Δε διαβάζουμε ποίηση, επειδή είναι χαριτωμένη. Διαβάζουμε ποίηση, γιατί ανοίγει την πόρτα στο όνειρο, και γιατί στο όνειρο οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι. Σε μια εποχή που ο άνθρωπος όλο και περισσότερο βουλιάζει κάτω από το βάρος των κακών προθέσεων, και γενικά των κακών συνθέσεων, όπως η προσ – ποίηση, η μετα-ποίηση, η παρα-ποίηση της αλήθειας, η απο-ποίηση των ευθυνών, η εκ-ποίηση των αξιών, η αποποινικο-ποίηση της παρανομίας των ισχυρών, η κακο-ποίηση του ωραίου, η αριθμο-ποίηση του ατόμου, η αποπνευματο-ποίηση, η μαζο-ποίηση , η τυπο-ποίηση, η απολιτικο-ποίηση, η παθητικο-ποίηση … μόνη μας ελπίδα σωτηρίας ίσως είναι η….. γυμνή ποίηση Μια ευνοϊκή συγκυρία συνέβαλε ώστε τις τελευταίες μέρες να δοθεί η δυνατότητα σε μαθητές του σχολείου μας να γράψουν ποίηση. Στα πλαίσια λοιπόν ενός άτυπου διαγωνισμού μια εξεταστική επιτροπή αποτελούμενη από τους καθηγητές του σχολείου μελέτησε τα ποιήματα που υποβλήθηκαν και τα αξιολόγησε όλα θετικά, με τη σκέψη ότι εκείνο που μετράει είναι η συμμετοχή και η απόφαση των συγκεκριμένων μαθητών, δηλαδή των Αραμπατζή Κωνσταντίνου, Ζούμπου Χρήστου, Ράδου Θωμά και Σταπατώρη Κωνσταντίνου να εκφράσουν χωρίς επιφυλάξεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Επειδή όμως η ποίηση ανήκει σε όλους, την τιμήσαμε όλοι μας, δάσκαλοι και μαθητές, με το να διαβάσουμε αγαπημένα μας κείμενα και να μοιραστούμε τη χαρά που προσφέρουν. Στην εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης ακούστηκαν ποιήματα γραμμένα στην ελληνική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένου ενός στην κυπριακή διάλεκτο, από τους καθηγητές και τους μαθητές του σχολείου μας. Ακόμη ακούστηκαν οι ποιητικές δημιουργίες των μαθητών μας που συμμετείχαν σ’ έναν ενδοσχολικό διαγωνισμό ποίησης. Έτσι, διάβασαν τα ποιήματα Οι καθηγητές
Φοίβος Χατζημιχαήλ, Η 9η Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία της Κύπρου του Βασίλη ΜιχαηλίδηΠαναγιώτα Αλατζόγλου, Απολείπειν ο θεός Αντώνιον του Κ.Π.ΚαβάφηΘόδωρος Γαϊτάνος, Πάλι μεθυσμένος είσαι του Κώστα ΒάρναληΕλένη Ρίζου, Η μπαλάντα του νεκρού στρατιώτη του Μπέρτολτ ΜπρεχτΣτέλλα Τρυφωνίδου, Ο παπαγάλος του Ζαχαρία Παπαντωνίου
Οι μαθητέςΑλεξάνδρα Οικονόμου, Πειρασμός (από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους) του Διονύσιου ΣολωμούΚωνσταντίνος Σταπατώρης, Mal du depart του Νίκου ΚαββαδίαΔέσποινα Σπυρίδου, Το σκάκι του Μανώλη ΑναγνωστάκηΑλίκη Χαμπουντανίδου, Ελένη του Γιώργου ΣεφέρηΧρήστος Ζούμπος, Πληθυντικός αριθμός της Κικής ΔημουλάΚωνσταντίνος Αραμπατζής, Ο στρατιώτης ποιητής του Μίλτου ΣαχτούρηΑθανασία Χατζηγεωργίου, απόσπασμα από τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου
Και οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό με προσωπικές τους δημιουργίεςΚωνσταντίνος ΑραμπατζήςΧρήστος ΖούμποςΚωνσταντίνος ΣταπατώρηςΘωμάς Ράδος
Για το τέλος της εκδήλωσης κράτησα την «Ωδή στη χαρά» του Γερμανού ποιητή και ιστορικού Friedrich Schiller. Την έγραψε το 1875, και το 1824 τη μελοποίησε ο Ludwig van Beethoven και την ενέταξε στο τέταρτο και τελευταίο μέρος της ένατης συμφωνίας του το 1872. Το 1972 η σύνθεση του Beethoven υιοθετήθηκε ως ύμνος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και το 1985 οι Ευρωπαίοι ηγέτες την υιοθέτησαν ομοίως ως επίσημο ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (χωρίς τους στίχους). Θα δούμε ένα βίντεο και θα ακούσουμε την Ωδή στη χαρά σε μια Rock εκτέλεση από τη Σερβο – Κροατή τσελίστρια Ana Rucner. Οι εικόνες που συνοδεύουν τη μουσική δείχνουν πως η πραγματική ευτυχία μπορεί να βρεθεί μόνο στις μικρές χαρές και στα απλά πράγματα της καθημερινής ζωής, όπως αυτό που βιώσαμε σήμερα όλοι μαζί στο σχολείο μας. Ωδή στη χαρά - YouTube Παραθέτω τους στίχους της «Ωδής στη Χαρά» του Friedrich Schiller σε μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου Κόρη εσύ των Ηλυσίων, Ω Χαρά, σπίθα πανέμορφη, θεϊκή Ένα πύρινο μεθύσι, Στον δικό σου το ναό μας οδηγεί. Η κακιά ό, τι σκόρπισε συνήθεια Να τα μάγια σου το δένουνε ξανά, Όλοι οι άνθρωποι, ω θεά, αδερφώνονται, όπου Η φτερούγα η απαλή σου τριγυρνά. Όλα τα έθνη αγκαλιαστείτε! Σε όλον, όλο Στέλνω εγώ τον κόσμο τούτο το φιλί. Έναν έχουμε πατέρα, αδέρφια, εκεί Απ’ των άστρων πιο ψηλά το θόλο. …………………….. Όποιος ενός φίλου ο φίλος είναι, Όποιος πέτυχε τέτοια έξοχη ζαριά, Όποιος βρήκε μια καλή γυναίκα, ας σμίξει Τη φωνή του στα χαρούμενα βουητά. Φτάνει μόνο μια ψυχή στον κόσμο τούτον Να μπορεί κανείς δικιά του να την πει. Αλλ’ αυτός που δεν το πέτυχε ποτέ του, Κλαίοντας έξω από τον κύκλο ας τραβηχτεί Τη συμπάθεια να τιμά και να λατρεύει Όποιος ζει σ’ αυτή τη γη Προς τ’ αστέρια αυτή οδηγεί Όπου τ’ Άγνωστου είν’ ο θρόνος κι αφεντεύει. …………………………. Όλα τα όντα από τα στήθια της μεγάλης Φύσης τη χαρά ρουφούν, Και οι καλοί μα και οι κακοί τα ρόδινά της Ίχνη πάντα ακολουθούν. Τα φιλιά και τα σταφύλια αυτή μας δίνει, Ένα φίλο, κι ως το θάνατο πιστό. Ηδονή και το σκουλήκι ακόμη νιώθει, Στέκει ορθό το Χερουβείμ μπρος στο Θεό. Έθνη, εσείς χάμω θα πέσετε, εσείς μόνο; Πες! Τον Πλάστη τον μαντεύεις, κόσμε εσύ; Θα τον βρεις πάνω απ’ των άστρων τη σκηνή Πάνω απ’ τ’ άστρα το μεγάλο του έχει θρόνο. …………………………….. Η φτερούγα η δυνατή στην αιώνια φύση Ονομάζεται χαρά Τους τροχούς μες στο τρανό ρολόι του κόσμου Η χαρά τους σπρώχνει πάντοτε μπροστά. Απ’ τα ουράνια, στης χαράς το κάλεσμα ήλιοι Ξεπετιούνται, κι απ’ τα σπέρματα οι ανθοί Η χαρά μέσα στο χάος γυρίζει σφαίρες Που αστρονόμου δεν τις γνώρισε γυαλί. Όπως οι ήλιοι αναγαλλιάζοντας πετάνε Στα ουράνια, την υπέρλαμπρη απλωσιά, Μπρος!, αδέλφια, με χαρούμενη καρδιά Όμοιοι με ήρωες που γραμμή στη νίκη πάνε. …………………………. Απ’ τον πύρινο καθρέφτη της αλήθειας Στον ερευνητή χαμογελά Στην τραχιά της αρετής κορφή ανεβάζει Τον που σηκώνει ένα φορτίο και δεν βογκά. Οι σημαίες της κυματίζουνε στης πίστης Το βουνό το φωτερό. Σπάει το φέρετρο και μέσα απ’ τις ραγάδες Λάμπει εκείνη στων αγγέλων το χορό. Λαοί, θάρρος! Η αντοχή να μη σας λείψει, Και για ανώτερο έναν κόσμο υπομονή! Πάνω εκεί, περ’ απ’ των άστρων τη σκηνή, Ένας θεός στέκει τρανός, και θ’ ανταμείψει. …………………………. Με τους θεούς πώς να τα βάλεις; Ειν’ ωραίο Να τους μοιάσεις, τούτο αρκεί. Ας σιμώσουν οι φτωχοί κι οι πονεμένοι Να χαρούν με τους χαρούμενους κι αυτοί. Όχι εκδίκηση και μίση, ας ξεχαστούνε. Στο θανάσιμο εχθρό συγγνώμη πια Ας μην πιέζουνε τα μάτια του τα δάκρυα, Κι άλλο τύψη ας μην του τρώει πια την καρδιά Μας χρωστούν; Όλ’ ας σκιστούνε τα τεφτέρια! Συμφιλίωση γενική! Όπως κρίναμε, αδελφοί, Έτσι κρίνει κι ο Θεός ψηλά απ’ τ’ αστέρια. ………………………….. Η χαρά σπιθοβολάει μες στα ποτήρια Μέσα στο αίμα το χρυσό του σταφυλιού Ηρωισμού ρουφούν ορμή οι απελπισμένοι, Κι οι κανίβαλοι γαλήνεμα του νου. Το ποτήρι όταν το γύρο του θα κάνει, Απ’ τις θέσεις σας, αδέρφια μου, όλοι ορθοί! Ως ψηλά τον ουρανό οι αφροί ας ραντίσουν Προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή! Που γι’ αυτό χορός αγγέλων ύμνους ψάλλει Και των άστρων τον δοξάζουν οι χοροί. Προς το πνεύμα του Αγαθού τούτη η σπονδή Πέρ’ απ’ τ’ άστρα, μες στου απείρου την αγκάλη. ……………………….. Αντοχή στα πικρά βάσανα, βοήθεια Όπου ένας αθώος θρηνεί, Σταθερότητα στον όρκο, την αλήθεια Και σ’ οχτρούς μα και σε φίλους αντικρύ. Μπρος σε θρόνους ρηγικούς αντρίκια στάση Κι αν, αδέλφια μου, στοιχίσει ή αίμα ή βιος Το βραβείο να πάει σ’ αυτόν που δούλεψε άξια, Και στις γέννες της ψευτιάς ξολοθρεμός! Πιο σφιχτά στον άγιο κύκλο αυτόν πιαστείτε, Όρκο δώστε στο σπιθάτο αυτό κρασί Πως θα μείνετε στο τάξιμο πιστοί. Στον ουράνιο δικαστή μας ορκιστείτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου