2500 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ

(Από την Παναγιώτα Αλατζόγλου, φιλόλογο του Ελληνικού Λυκείου Αννοβέρου)

    Αφορμή για το παρόν κείμενο αποτέλεσε ένα αναμνηστικό νόμισμα που στάλθηκε στο σχολείο μας από το Ίδρυμα Μαριάννα Βαρδινογιάννη και το οποίο εκδόθηκε για την επέτειο των 2500 χρόνων από δύο μεγάλης ιστορικής σημασίας γεγονότα: τη μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.

    Και τα δύο αυτά ιστορικά γεγονότα εντάσσονται στο πλαίσιο των Περσικών Πολέμων (490-479 π.Χ.) που μας περιέγραψε με ενάργεια ο Ηρόδοτος (τη μάχη των Θερμοπυλών στο 7^ο βιβλίο των Ιστοριών του, στις παρ. 201-239 και τη ναυμαχία της Σαλαμίνας στο 8^ο βιβλίο των Ιστοριών του, στις παρ. 56-96), και που αντικατοπτρίζουν τη σύγκρουση δυο διαμετρικά αντίθετων κόσμων: τον κόσμο της Ανατολής αφενός με το δεσποτισμό, την απληστία, την αυθαιρεσία και την αλαζονεία των Περσών, στάση που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην ύβρη, τη νέμεση και την τιμωρία και τον ελληνικό κόσμο αφετέρου με την ανθρωποκεντρική θεώρηση της ζωής, την αγάπη για ελευθερία, την αρετή του μέτρου, της σωφροσύνης, του σεβασμού στα θεία, του σεβασμού στην πατρίδα και την οικογένεια και την ακλόνητη πίστη στις ηθικές επιταγές.

    Απέναντι σ’ έναν εχθρό που η αριθμητική του υπεροχή ήταν συντριπτική αντέταξαν οι Έλληνες, τόσο στις Θερμοπύλες όσο και στη Σαλαμίνα, τη σύμπνοιά τους, την αυταπάρνησή τους, της στρατηγική τους ευφυΐα και την εφευρετικότητά τους και κατάφεραν να διαφυλάξουν έναν  πολιτισμό που τα επόμενα χρόνια έμελλε να ανθίσει και να καθορίσει με την καθολικότητα των ιδεών του και των αρχών του ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, ιδέες και αρχές που στη συνέχεια μεταλαμπαδεύτηκαν και στη σύγχρονη εποχή.

    Και δεν είναι μόνο οι νίκες (όπως στη ναυμαχία της Σαλαμίνας) που οφείλονται στην ανωτερότητα των κινήτρων και στο δίκαιο του σκοπού, αλλά και οι ήττες (όπως στις Θερμοπύλες) που καταξιώθηκαν στη συνείδηση σύγχρονων και μεταγενέστερων ως νίκες ηθικές, συνειδητές θυσίες και εκδηλώσεις συνέπειας, αρετής, πατριωτισμού και ελευθερίας ή ηθικές δοκιμασίες που λειτουργούν διδακτικά. Γιατί ο αγώνας των Ελλήνων δεν έγινε μόνο για την προάσπιση βωμών και εστιών, αλλά και για τη διάσωση ενός τρόπου ζωής, μιας κοσμοθεωρίας και ενός ολόκληρου πολιτισμού απέναντι στον ανατολικό ολοκληρωτισμό.

    Πριν από τα περσικά οι περισσότερες ελληνικές πόλεις παρέμειναν σε σημαντικό βαθμό απομονωμένες, συντηρητικές και εσωστρεφείς. Ο κοινός αγώνας γέννησε μια νέα, περισσότερο συλλογική και εξωστρεφή προοπτική. Ειδικά η Αθήνα, πριν από τα περσικά, αποτελούσε ένα παράδειγμα ιδιάζον, όπου ο πειραματισμός με τη δημοκρατία αργούσε ακόμη να αποδώσει καρπούς. Μετά τα περσικά εξελίχθηκε σε μια τολμηρή δημοκρατία, στο πλαίσιο της οποίας αναδείχθηκαν  μορφές του μεγέθους ενός Περικλή, ενός Θουκυδίδη, Σωκράτη, Πλάτωνα, Σοφοκλή, Αισχύλου που συνέβαλαν στα πολιτικά, φιλοσοφικά και κοινωνικά επιτεύγματα των Ελλήνων. Επιτεύγματα που αργότερα μέσω της Ρώμης διαδόθηκαν και εδραιώθηκαν σ’ ολόκληρη τη δυτική Μεσόγειο και την Ευρώπη και αποτέλεσαν τις βάσεις του ευρωπαϊκού και νεοελληνικού πολιτισμού.

    Είναι, λοιπόν, η επέτειος των 2500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας αφορμή για υπερηφάνεια από τη μια και από την άλλη απόδοση

Τιμή(ς) σ’ εκείνους όπου στην ζωή των

Ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.

Ποτέ από το χρέος μη κινούντες

Δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις

Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει

Όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)

Πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,

Κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε

 

Όπως τόσο όμορφα τους θυμάται ο Καβάφης.

    Μία ευχάριστη έκπληξη μας περίμενε πριν από λίγες ημέρες. Εστάλη ως δώρο στο σχολείο μας, το Ελληνικό Λύκειο Αννοβέρου, από το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ένα συλλεκτικό αναμνηστικό επετειακό νόμισμα των 2 Ευρώ εις ανάμνησιν της επετείου των 2500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας και των αιώνιων αξιών που συμβολίζουν.

    Ευχαριστούμε και από αυτή τη θέση το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, πέρα από την ευχαριστήρια επιστολή που αποστείλαμε, για αυτή την όμορφη πρωτοβουλία.

                

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ

 

ΓΙΑΤΙ ΤΗΝ «ΑΝΤΙΓΟΝΗ»;

(Από την Παναγιώτα Αλατζόγλου, φιλόλογο του Ελληνικού Λυκείου Αννοβέρου)

    Υπάρχουν κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας που, όσα χρόνια κι αν περάσουν, παραμένουν φρέσκα, επίκαιρα, σαν να έχει καταφέρει ο δημιουργός τους να δει στο μέλλον. Κι αυτό γιατί περιγράφουν συγκρούσεις, χειρισμό καταστάσεων και σκέψεις που από την αρχή της ιστορίας προσιδιάζουν στην ανθρώπινη φύση και ανήκουν στην κοινωνική ζωή. Επηρεάζονται δε εντελώς επιφανειακά από το πνεύμα της κάθε εποχής και τις ιστορικές μεταβολές.

    Ας φαντασθούμε έναν άνθρωπο, ο οποίος, ανεπηρέαστος από την κρατική εξουσία, δρα σύμφωνα με τη συνείδησή του και τις πεποιθήσεις του. Ο οποίος, μάλιστα, στρέφεται ενάντια στο θείο του, οδηγεί τον ίδιο σε συγκρούσεις εσωτερικές, και θυσιάζει και τη ζωή του – μόνο και μόνο για να μείνει συνεπής στα ιδανικά του. Αυτός ο άνθρωπος μάλιστα δεν ζει έξω από την κοινωνία, δεν κινείται από έναν ματαιόδοξο και εγωκεντρικό ιδεαλισμό, αλλά το μόνο που επιδιώκει είναι να ενεργεί σύμφωνα με τους νόμους της κοινής με τους άλλους ζωής. Όχι αναρχία, αλλά κοινωνική αρμονία σε συμφωνία με τους θεϊκούς και ανθρώπινους νόμους είναι ο στόχος της σοφόκλειας Αντιγόνης.

    Εδώ θα ανοίξω μια παρένθεση και θα υποστηρίξω την άποψη που μόλις προανέφερα με μια αναφορά στον «Πρωταγόρα» του Πλάτωνα. Σ’ αυτό το κείμενο διαβάζουμε έναν μύθο που λέει ότι στην αρχή του κόσμου, ενώ οι άνθρωποι είχαν λάβει τη φωτιά και την τεχνική γνώση από τον Προμηθέα, ενώ κατείχαν το λόγο, τη γλώσσα και τη λογική, δεν μπορούσαν να ζήσουν σαν άνθρωποι. Είτε εξοντώνονταν από τα ζώα είτε συγκεντρώνονταν σε πόλεις, αλλά εκεί αλληλοσκοτώνονταν. Ο Δίας τους έβγαλε απ’ αυτή την κατάσταση δίνοντάς τους την Αιδώ και τη Δίκη, αχώριστες μεταξύ τους, αφού η μια δημιουργούσε το σεβασμό για την άλλη. Η Αιδώς, η αξιοπρέπεια, που μεταφράζεται και ως σεμνότητα, ντροπή ή τιμή ανάλογα με την περίσταση, είναι (σήμερα) μια χαμένη αρετή, γιατί είναι αρετή συλλογική, που προκύπτει από τη ζωή σε κοινωνία. Η Αιδώς είναι η ενστικτώδης αίσθηση για το τι πρέπει να κάνουμε, ώστε να φανούμε αντάξιοι του βλέμματος του άλλου. Είναι η ιδέα ότι ο άνθρωπος τρέφεται και από το συλλογικό, το οποίο δεν τον αλλοιώνει, αλλά στερεώνει την ύπαρξή του. Η ιδέα ότι κάθε ανθρώπινη ομάδα υφίσταται μόνο αν λάβει υπόψη της και αναγνωρίσει συνειδητά το χρέος του καθενός μας προς αυτή τη συλλογικότητα, προς αυτούς που μας περιβάλλουν, αυτούς που υπήρξαν πριν από μας και αυτούς που θα έρθουν μετά, πράγμα απαραίτητο για τη ζωή σε κοινωνία, για κάθε αξιοπρεπή και δημιουργική ανθρώπινη ζωή.

    Το να επαναφέρουμε στη μόδα της εποχής μας αυτή την αρχαία αρετή, την αιδώ, να την ξανασκεφτούμε σ’ ένα σύγχρονο κόσμο που αναγνωρίζει την ιστορία και τις ρίζες του, θα μπορούσε να είναι το πρόγραμμα ενός νέου ανθρωπισμού : μια πρόκληση για τον αιώνα που ξεκίνησε, για το παρόν των γενεών μας και για εκείνες που θα ακολουθήσουν.

    Κλείνω την παρένθεση για να προσθέσω ότι η Αντιγόνη δεν είναι καμιά καταθλιπτική που επιδιώκει το θάνατο, αντίθετα αγαπάει τη ζωή. Σήμερα ίσως την ονομάζαμε συντηρητική στο θέμα των αξιών που πρεσβεύει. Ωστόσο δεν παίρνει υπόψη της το τι χάνει με τη δράση της, αντίθετα είναι έτοιμη να υποστεί τις συνέπειες των επιλογών της, όσο ολέθριες κι αν είναι.

    Η ιδέα ότι ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις καταστάσεις και ότι δεν είναι απλώς υποχείριο θεϊκών εντολών είναι το βασικό θέμα του πρώτου στάσιμου (=άσμα που τραγουδούσε ο χορός των Θηβαίων γερόντων <στη συγκεκριμένη τραγωδία>, όταν πια έχει πάρει τη θέση του (στάσιν) στην ορχήστρα και το οποίο συνόδευε με χορευτικές κινήσεις)

    Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει

    (Πολλά γεννούν το δέος. Το μέγα δέος ο άνθρωπος γεννά)

    Αυτή ακριβώς η ιδέα αποτελεί το θεμέλιο λίθο του ευρωπαϊκού σκέπτεσθαι, πάνω σ’ αυτή την ιδέα στηρίχθηκε ο ευρωπαϊκός ανθρωπισμός, που με τη σειρά του βάζει στο κέντρο του ενδιαφέροντος τον άνθρωπο, ο οποίος είναι ικανός τόσο για το καλό όσο και για το χειρότερο κακό. Κι αυτή ακριβώς είναι η επιδίωξη της ανθρωπιστικής παιδείας : να οδηγήσει τον άνθρωπο με τη βοήθεια των κλασικών κειμένων στην επιλογή του καλού. Αυτός είναι και ο στόχος της «Αντιγόνης».

    Το άλλο τραγικό πρόσωπο της ιστορίας είναι ο Κρέων, αδελφός της Ιοκάστης, θείος της Αντιγόνης, ο οποίος μετά τον αμοιβαίο θάνατο του Ετεοκλή και του Πολυνείκη ανεβαίνει στο θρόνο της Θήβας. Η διαταγή του να μην ταφεί ο Πολυνείκης, αλλά να γίνει βορά στα όρνια το νεκρό κορμί του, ερχόταν σε έντονη αντίθεση με κάθε έννοια τιμής και θεϊκών επιταγών, που για τους Έλληνες ήταν αξίες ιερές. Μόνο η ταφή εξασφάλιζε ότι ο νεκρός θα γινόταν δεκτός στον κάτω κόσμο. Σαφώς και τα ήξερε όλα αυτά ο Κρέων, αλλά η απόφασή του αυτή στόχευε στο να κάνει σαφή την ισχύ του, την αποφασιστικότητά του και την ικανότητά του να επιβληθεί ως ο νέος άρχοντας των Θηβών. Θεώρησε καθήκον του και απολύτως νόμιμο να ρυθμίσει με δικούς του κανόνες και νόμους τις τύχες της πόλης μετά τον πόλεμο. Αυτή η νέα τάξη πραγμάτων θα έπρεπε, κατά την άποψή του, να στηρίζεται σε νέους νόμους, οι οποίοι, με την απαγόρευση, για παράδειγμα, της ταφής του Πολυνείκη (αυτό του άξιζε, γιατί στράφηκε κατά της πατρίδας του) στρέφονταν και ενάντια στους θεούς. Απ’ αυτή την οπτική ήταν ο Κρέων ίσως «επαναστατικότερος» της Αντιγόνης, γιατί θεώρησε τη σκληρότητα και την αποφασιστικότητά του θετικές ιδιότητες ενός υπεύθυνου κυβερνήτη, που δεν δίστασε να έρθει αντιμέτωπος με τους κανόνες της παράδοσης. Από το λαό περίμενε αφοσίωση και σεβασμό απέναντι στις πολιτικές του ρυθμίσεις.

    Η ουδέτερη στάση του χορού ενισχύει τη θέση του Κρέοντα και την αυταρχικότητα με την οποία θέλει να κυβερνήσει. Θα μπορούσε εύκολα κανείς να κάνει τη σύγκριση με το σήμερα, τηρουμένων των αναλογιών : η αποχή από την εκλογική διαδικασία ενισχύει τη θέση του μελλοντικού νικητή των εκλογών.

    Η «Αντιγόνη» ανήκει στο λογοτεχνικό κανόνα της Δύσης, γιατί σ’ αυτή την τραγωδία παρουσιάζονται το τραγικό, το θάρρος, η αποτυχία, η ενοχή της ανθρώπινης δράσης μέσα σε κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα. Και δεν είναι τυχαία η επιλογή της για διδασκαλία στο σχολείο, είτε πρόκειται για το ελληνικό σχολείο είτε για οποιοδήποτε άλλο στην Ευρώπη, ούτε το γεγονός ότι διδάσκεται εδώ και πολλές δεκαετίες. Την «Αντιγόνη» διδάχτηκα κι εγώ ως μαθήτρια, την «Αντιγόνη» διδάσκω και ως δασκάλα εδώ και 37 χρόνια.

ΜΟΝΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ...

O συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ έλεγε:

«Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνον αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα».

 Προσέξτε, λοιπόν, κάτι:

«OΙΑ ΗΩ Ω ΥΙΕ ΑΕΙ ΕΙ», που σημαίνει: «Όπως η αυγή, γιε μου να είσαι πάντα!».

Έξι (6) λέξεις, δεκατέσσερα (14) φωνήεντα, μια φράση.

Ούτε ένα σύμφωνο, σε μια πλήρη φράση! Σε ποια άλλη γλώσσα μπορεί να συμβεί αυτό; Μάλλον μόνον στην Ελληνική…

 

ΙΑ σημαίνει όπως

 

ΗΩ είναι η αυγή

 

Ω ΥΙΕ γιε μου

 

ΑΕΙ ΕΙ Να είσαι πάντα!

ΟΜΑΔΑ ΣΚΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΝΟΒΕΡΟΥ

 

ΟΙ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ !!!

 

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΑΝΝΟΒΕΡΟΥ

 

ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!

Αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες,

Αγαπητοί εκπαιδευτικοί,

 

με την ευκαιρία έναρξης της σχολικής χρονιάς σας καλωσορίζουμε στο Ελληνικό Λύκειό μας και σας ευχόμαστε μία νέα δημιουργική χρονιά προόδου και επιτυχιών!

 

Για τους μαθητές και τις μαθήτριες η πρώτη μέρα του σχολικού έτους είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι αποτελεί αφετηρία νέων στόχων και συνοδεύεται από ελπίδες και προσδοκίες. Τους καλούμε σε μία συνεπή και επιμελή προσπάθεια, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία που τους παρέχεται για μάθηση και τους διαβεβαιώνουμε πως θα έχουν δίπλα τους, ως υποστηρικτές και συμπαραστάτες τους καθηγητές τους.

 

Και γι’ αυτό ευχαριστούμε όλους τους εκπαιδευτικούς και τον καθένα χωριστά, που με το ζήλο, την ευσυνειδησία και την ευαισθησία που αρμόζει σε κάθε λειτουργό καθοδηγούν και στηρίζουν τους μαθητές και τις μαθήτριές μας.

 

Αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες,

σας ευχόμαστε καλή δύναμη, υγεία, και αντοχή στον αδιάκοπο αγώνα για την πρόοδο των παιδιών σας.

 

Ας συνεργαστούμε όλοι και ας καταβάλουμε την μέγιστη δυνατή προσπάθεια για να πετύχουμε τον κοινό μας στόχο, την «Καλή σχολική χρονιά»!

Η Επιτροπή του Ελληνικού Λυκείου Αννοβέρου

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ...!!!

Το Ελληνικό Λύκειο Αννοβέρου εύχεται σε όλους καλή ξεκούραση και ένα όμορφο καλοκαίρι!!!

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΑ - ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2019-20

ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Μετά από ψήφιση του ν/σ του Υπουργείου Παιδείας σας γνωστοποιούμε το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Γενικού Λυκείου. 

Οι αλλαγές  θα ισχύσουν από το επόμενο σχολικό έτος στο Λύκειο.

Ειδικότερα, πρόκειται για τις εξής αλλαγές:

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΝΟΒΕΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020/21

ΑΠΟΦΑΣΗ ΛΗΞΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ

ΑΙΤΗΣΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020-2021

ΓΙΑΤΙ ΕΠΕΛΕΞΑ ΝΑ ΔΙΔΑΞΩ ΑΝΑΧΑΡΣΙ

Από την Παναγιώτα Αλατζόγλου

φιλόλογο του Ελληνικού Λυκείου Αννοβέρου

12/05/2020

Μ' αυτή την πρόταση θα ήθελα να δείξω ότι η επιλογή κειμένων για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής στο λύκειο θα μπορούσε να είναι διαφορετική από την μέχρι και σήμερα ισχύουσα. Η πρότασή μου αυτή δεν υποτιμά καθόλου τα Ελληνικά του Ξενοφώντα και την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, αποσπάσματα των οποίων διδάχθηκαν οι μαθητές της Α΄ τάξης του Λυκείου. Πώς θα μπορούσα άλλωστε; Πρόκειται για συγγραφείς καταξιωμένους που “άνδρωσαν” γενιές και γενιές Ελληνίδων και Ελλήνων, και όχι μόνο, που είναι κλασικοί, διαχρονικοί  και μας αφορούν όλους.

Ας μου επιτραπεί, όμως, να εκφράσω δύο επιφυλάξεις: η μια έχει να κάνει με τη θεματική, που είναι ο πόλεμος, και η άλλη, απόρροια της πρώτης, το αποδεδειγμένα μειωμένο ενδιαφέρον που δείχνουν οι μαθητές. Έχει, άραγε, αυτό το μειωμένο ενδιαφέρον να κάνει μόνο με την εν γένει αδιαφορία για το μάθημα των αρχαίων ελληνικών ή και η επιλογή του θέματος παίζει κάποιο ρόλο;

Σκέφτομαι ακόμη πως ίσως οι δεκαπεντάχρονοι μαθητές μου δεν έχουν την απαιτούμενη ωριμότητα, λόγω ηλικίας, να εμβαθύνουν και να εστιάσουν στην ουσία των κειμένων του Ξενοφώντα και του Θουκυδίδη και μένουν μόνο στην επιφάνεια, στις συγκρούσεις αντίπαλων πολιτικών ομάδων και εχθρικά διακείμενων κρατών. Και νομίζω πως, αν στη θέση αυτών των κειμένων διδάσκονταν κάποια άλλα που με κάποιο τρόπο έχουν αμεσότερη σχέση με τα ενδιαφέροντα των σημερινών εφήβων, θα είχαμε ίσως καλύτερα αποτελέσματα.

Μ' αυτόν τον προβληματισμό και αναζητώντας κείμενα, για να διδάξω γραμματική και συντακτικό, εντόπισα τον Ανάχαρσι ή Περί Γυμνασίων του Λουκιανού. Ο Λουκιανός από τα Σαμόσατα (Συρία) έζησε το 2ο μ.Χ. αι. (από το 120 μέχρι το 180 μ.Χ.) και δεν είχε ως μητρική γλώσσα την ελληνική. Την έμαθε, όμως, τόσο καλά που τα κείμενά του ξεχωρίζουν για το πλούσιο λεξιλόγιό τους και την εξαιρετική  χρήση της αρχαίας ελληνικής. Παλαιότερα, στα γυμνάσιά μας διδασκόταν ο Λουκιανός από μετάφραση, θαρρώ. Που σημαίνει ότι θεωρήθηκε πως τα κείμενά του έχουν να δώσουν κάτι στους νεαρούς μαθητές. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα κι εγώ, διαβάζοντας τον Ανάχαρσι.

Ποιο είναι το θέμα του;

Ο Ανάχαρσις είναι Σκύθης ηγεμόνας, ο οποίος κάνει ένα ταξίδι στην Ελλάδα του 6ου π.Χ. αι. Συνδέεται φιλικά με τον Σόλωνα, τον Αθηναίο νομοθέτη, και μαζί πηγαίνουν στην Ολυμπία να παρακολουθήσουν τους Ολυμπιακούς αγώνες. Όλα όσα συμβαίνουν εκεί του είναι ανοίκεια του Ανάχαρσι, ο οποίος, επειδή δεν καταλαβαίνει το πνεύμα των αγώνων, είναι επικριτικός και συχνότατα γελειοποιεί με τις παρατηρήσεις του τα συμβαίνοντα στον αθλητικό χώρο. Αυτό δίνει την αφορμή στον Σόλωνα να του εξηγήσει τον τρόπο ζωής και τα “πιστεύω” των Ελλήνων. Τον πείθει για την αξία του αθλητικού ιδεώδους, αλλά και όλη η περιρρέουσα ατμόσφαιρα επηρρεάζει τον Ανάχαρσι τόσο θετικά, ώστε να θέλει, επιστρέφοντας στην πατρίδα του, να εφαρμόσει και εκεί τις ελληνικές πρακτικές.

Διδάσκοντας, λοιπόν, τον Ανάχαρσι στους μαθητές μου (και μάλιστα από απόσταση λόγω της επιδημίας), έχω την ευκαιρία να μιλήσω για τους ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας, να αναφερθώ στο πνεύμα τους, στους στόχους που επιδιώκονταν, να κάνω συγκρίσεις με τους σημερινούς ολυμπιακούς αγώνες, αλλά και να δώσω τη δυνατότητα στα παιδιά να μιλήσουν και να καταθέσουν τη δική τους άποψη για τον αθλητισμό και μέσα από την προσωπική τους ενασχόληση μ' αυτόν.

Κυρίως, όμως, να συνειδητοποιήσουν ότι ο αθλητισμός δεν έχει να κάνει μόνο με τη σωματική άσκηση, αλλά και με την ψυχική και με την πνευματική καλλιέργεια, διαβάζοντας τις απόψεις που κατατίθενται στο κείμενο του Λουκιανού. Να γνωρίσουν ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα, εκτός του ότι εγκαινίαζαν μια περίοδο εκεχειρίας, έδιναν τη δυνατότητα στους Έλληνες να συναντηθούν, να γνωριστούν και να συνάψουν σχέσεις φιλικές. Επιπλέον ότι οι αγώνες πλαισιώνονταν και από άλλες εκδηλώσεις : ο Ηρόδοτος διάβασε στην Ολυμπία για πρώτη φορά την Ιστορία του, ο Αισχύλος εκεί απήγγειλε την τραγωδία ¨Πέρσες” μόλις την πρωτόγραψε, ο Πίνδαρος πήγαινε εκεί για να εμπνευστεί από τους αγώνες και τους αθλητές και να γράψει τις ωδές του. Από εκεί πέρασαν αμέτρητοι σπουδαίοι ρήτορες, φιλόσοφοι, πολιτικοί, καλλιτέχνες που συγκέντρωναν γύρω τους επίσης ένα ενθουσιώδες κοινό. Στην Ολυμπία συνηθιζόταν να βγάζουν και πολιτικούς λόγους για επίκαιρα θέματα που απασχολούσαν το πανελλήνιο και συχνά κλείνονταν συμφωνίες και υπογράφονταν συνθήκες.

Επρόκειτο, λοιπόν, για ένα γεγονός υψίστης σημασίας, για ένα γεγονός με γενικότερο πολιτισμικό ενδιαφέρον.

Έτσι : διδάσκοντας τον Ανάχαρσι  έχω την ευκαιρία να αναφερθώ σε πολλές όψεις της ζωής στην αρχαιότητα, με όχημα ένα κείμενο που ναι μεν είναι γραμμένο στη αρχαία ελληνική, αλλά η κατανόησή του (σαφώς με τη βοήθεια της δασκάλας) δεν συνιστά ιδιαίτερη δυσκολία, είναι πιο κοντά στα ενδιαφέροντα των εφήβων, αλλά και εμφορείται ιδεών που μπορούν να επηρρεάσουν θετικά και να υιοθετηθούν από τους μαθητές μου.

Και αυτός είναι εν τέλει ο στόχος μας, έτσι δεν είναι; Να ζωντανέψουμε στο σχολείο, με τη βοήθεια των κειμένων, όλα εκείνα τα στοιχεία της παράδοσής μας που μπορούν να γίνουν οδηγοί και συμπαραστάτες των παιδιών μας στην περιπέτεια της ζωής

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ COVID-19

Niedersächsisches Kultusministerium
Presseinformation vom 24.04.2020


Niedersächsischer Rahmenhygieneplan Corona Schule -Tonne: 
„Praxistaugliches Werkzeug beim schrittweisen Wiederhochfahren der Schulen“



Das Kultusministerium hat den „Niedersächsischen Rahmenhygieneplan 
Corona Schule“ veröffentlicht und allen Schulen des Landes 
zugeschickt. Dieser Rahmenhygieneplan ist gemeinsam mit den Kommunalen 
Spitzenverbänden und dem Niedersächsischen Landesgesundheitsamt 
entstanden.

Niedersachsens Kultusminister Grant Hendrik Tonne: „Die Schul- und Hygieneexperten des Landes und die Vertreter der für die Umsetzung vor Ort zuständigen Schulträger haben damit gemeinsam einen wichtigen Baustein für die Wiederaufnahme des Schulbetriebs geliefert. Dafür bedanke ich mich sehr herzlich.“

Auf zehn Seiten werden Hygienemaßnahmen für Klassenräume und die Sanitärbereiche ebenso erörtert, wie die Gültigkeit der Abstandsregelungen im Unterricht und in den Pausen unterstrichen. Im Unterricht müssen die Tische so gestellt werden, dass ein Mindestabstand von 1,50 Metern zwischen den Schülerinnen und Schülern gewährleistet ist. Zudem ist die Schülerzahl auf nicht mehr als 16 zu 
begrenzen. Als Orientierung gilt bei der Klassenbildung daher, dass lediglich die Hälfe der Ausgangsklasse unterrichtet wird („halbe Klassen“). Partner- und Gruppenarbeit dürfen nur unter Einhaltung der Hygiene- und Abstandsregeln erfolgen.

Auch in den Pausen und unmittelbar vor Unterrichtsbeginn respektive unmittelbar nach Unterrichtsschluss muss gewährleistet sein, dass Abstand gehalten wird. Versetzte Pausenzeiten können vermeiden, dass zu viele Schülerinnen und Schüler zeitgleich die Sanitärräume aufsuchen. Aufsichtspflichten müssen im Hinblick auf veränderte 
Pausensituationen angepasst werden, heißt es im „Niedersächsischen Rahmenhygieneplan Corona Schule“.

„Mit dem Rahmenhygieneplan geben wir den Schulleitungen ein praxistaugliches Werkzeug und eine Orientierung beim schrittweisen Wiederhochfahren an die Hand. Er betont auch die unterschiedlichen Zuständigkeiten“, so Niedersachsens Kultusminister. „Der Rahmenhygieneplan ist die Grundlage für das Durchführen von Prüfungen und Unterricht unter Corona-Bedingungen. Gesundheit schützen, Infektionen verhindern, Hygiene gewährleisten stehen auf unserer 
Prioritätenliste. Die notwendige Unterstützung der Schulträger ist zudem zugesagt, auch das ist ein gutes wie notwendiges Signal an Schülerschaft, Schulleiter und Lehrkräfte“, erläutert Tonne.

Mund-Nasen-Schutz (MNS) oder eine textile Barriere 
(Mund-Nasen-Bedeckung/MNB/Behelfsmasken) können in den Pausen getragen werden. Im Unterricht ist das Tragen von Masken nicht erforderlich, da der Sicherheitsabstand gewährleistet ist. Mund-Nasen-Bedeckung als Pflicht gilt in Niedersachsen für Fahrgäste des Personenverkehrs sowie 
beim Einkaufen.

Der „Niedersächsischen Rahmenhygieneplan Corona Schule“ ist hier: 
https://www.mk.niedersachsen.de/startseite/aktuelles/basisinformationen_zu_covid_19_corona/fragen_und_antworten_zu_einrichtungsschliessung_und_notbetreuung_fur_schulen/fragen-und-antworten-zu-einrichtungsschliessung-und-notbetreuung-fur-schulen-186236.html 
Eine Online-Checkliste zum Rahmenhygieneplan für Schulleitungen steht hier:
https://www.landesschulbehoerde-niedersachsen.de/themen/aktuell-coronavirus/checkliste-corona-hygiene/checkliste-hygieneplan
Weitere Materialien finden die Schulen hier:
http://www.aug-nds.de/?id=2357

Soweit erforderlich wird der Rahmenhygieneplan fortgeschrieben.

Am kommenden Montag, 27. April 2020, beginnt die behutsame Wiederaufnahme des Schulbetriebs für die Abschlussklassen mit Präsenzunterricht in den allgemein und berufsbildenden Schulen mit einer Phase der Vorbereitung auf die Abiturprüfungen sowie die Abschlussprüfungen des Sekundarbereiches I. Diese Vorbereitungszeit trotz Corona-Krise ergibt sich durch die Verschiebung der Abschlussprüfungen:

Der erste Haupttermin für die schriftliche Abiturprüfung steht am 11. Mai 2020 im Fach Geschichte an. Die schriftlichen Abschlussprüfungen zum Erwerb des Förderschulabschlusses Lernen, des Hauptschulabschlusses, des Realschulabschlusses und des erweiterten Sekundarabschlusses I finden vom 20. bis 28. Mai statt.

Kontakt:

Sebastian Schumacher, 0511 120 7148

Mit freundlichen Grüßen
Ines Buchmann
Niedersächsisches Kultusministerium

Referat Presse- und Öffentlichkeitsarbeit
- Publikationen, Veranstaltungen und Messen -
Hans-Böckler-Allee 5, 30173 Hannover

E-Mail: ines.buchmann@mk.niedersachsen.de

ΕΠΕΙΓΟΝ ! ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ / ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Α Σχετικό

Β Σχετικό

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !!!

... σας εύχεται το
Ελληνικό Λύκειο Αννοβέρου !!!

COVID-19

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ

(Aπό την Π. Αλατζόγλου, φιλόλογο του Ελληνικού Λυκείου Αννοβέρου)

Για πολλούς ανθρώπους (ανάμεσά τους είναι και οι εγκέφαλοι του υπουργείου παιδείας) τα λατινικά είναι άχρηστα. Κι αυτό, γιατί πολλοί άνθρωποι έχουν μια πολύ περιορισμένη ιδέα για το τι σημαίνει παιδεία και ανθρώπινη εξέλιξη. Νομίζουν ότι οτιδήποτε μαθαίνουμε το μαθαίνουμε, για να ικανοποιήσουμε έναν πρακτικό στόχο.

Αλλά, αν ήταν έτσι, θα αρκούσε να είχαμε χειρούργους και υδραυλικούς, γιατί όλες τις άλλες ανάγκες μας θα τις ικανοποιούσαν οι μηχανές. Κι αν αυτή ήταν η μοίρα της γνώσης, αν δηλαδή η τεχνολογία μπορούσε να ικανοποιήσει όλες μας τις ανάγκες, τι θα έμενε για τους ανθρώπους να μάθουν; Ίσως το να φτιάχνουν ή να επιδιορθώνουν αυτές τις μηχανές ή να ασχολούνται με τα υλικά απ’ τα οποία κατασκευάζονται οι μηχανές. Όλα, λοιπόν, στην υπηρεσία των μηχανών.

Τι γίνεται, όμως, με τα υπόλοιπα; Τι γίνεται με τις ανάγκες που δεν είναι άμεσες, που δεν είναι υλικές, που δεν είναι επείγουσες; Τι γίνεται με ερωτήσεις του τύπου:

•           Πού, πότε, πώς άρχισαν όλα;
•           Ποια/ ποιος είμαι;
•           Τι είναι η ανθρώπινη ζωή; Ποιο είναι το νόημά της;
•           Τι σημαίνει κοινωνία;
•           Πώς αποδεικνύεται ότι υπάρχω;

-         

Ερωτήσεις μ’ άλλα λόγια που εκφράζουν βαθύτερες αγωνίες του ανθρώπου και που αναζητούν απαντήσεις. Ερωτήσεις, που, αν δεν έχουμε τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε, στερούμαστε μιας μορφής ελευθερίας. Και χωρίς την ελευθερία αυτής της μορφής δεν υπάρχει ευτυχία. Γιατί χωρίς την ελευθερία να αναζητήσω μόνη/μόνος μου απαντήσεις εξαρτώμαι από απαντήσεις που θα μου δώσουν κάποιοι άλλοι, κάποιοι που τους εκχωρώ το δικαίωμα να σκέφτονται για μένα χωρίς εμένα και να με χειραγωγούν πιθανότατα προς την ικανοποίηση λανθασμένων για μένα αναγκών / επιλογών.

Κάποιοι, λιγότεροι, θεωρούν ότι τα λατινικά είναι χρήσιμα, επειδή καλλιεργούν τη λογική μας, και είναι έτσι το μέσο για να ανταποκριθούμε σε άλλους τομείς. Κάτι σαν τα μαθηματικά, δηλαδή. Μα τότε γιατί να ασχοληθώ με τα λατινικά και όχι με τα μαθηματικά; Κι αν η γραμματική και το συντακτικό τους είναι μια χρήσιμη πνευματική άσκηση, γιατί να μην ασχοληθώ με κάποια άλλη γλώσσα, που έχει και το πλεονέκτημα να είναι σε χρήση;

Λοιπόν, ΟΧΙ.

Όταν μελετούμε λατινικά, το κάνουμε για τον εξής θεμελιώδη λόγο: επειδή τα λατινικά είναι η γλώσσα ενός πολιτισμού. Ενός πολιτισμού στον οποίο στηρίζεται ο δυτικός πολιτισμός. Επειδή εγγεγραμμένα στα λατινικά είναι τα μυστικά μιας πολιτισμικής μνήμης, που θέλουμε να ζωντανέψουμε.

Ακόμη: τα λατινικά είναι όμορφα, και η ομορφιά είναι μορφή ελευθερίας. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων των ολοκληρωτικών συστημάτων είναι η ασχήμια, που καταλαμβάνει κάθε πτυχή της ζωής, που απλώνεται ακόμη και στο περιβάλλον.

Όταν λέω ότι τα λατινικά είναι όμορφα, εννοώ ότι είναι ποικίλα, πολύπλευρα, εύκολα και δύσκολα, απλά και σύνθετα, κανονικά και μη κανονικά, καθαρά και σκοτεινά, με ιδιωματισμούς, με χιλιάδες διαφορετικούς τρόπους έκφρασης και με μια πλούσια ιστορία.

Γιατί να υπάρχουν λόγοι για να ασχοληθεί κανείς με την ομορφιά;

Γιατί να επιδιώκουμε διαρκώς και διακαώς την άφιξη, το τέρμα, αντί να χαρούμε το ταξίδι;

Είναι, λένε, νεκρή γλώσσα. Αυτός ο χαρακτηρισμός οφείλεται στο ότι δεν αντιλαμβανόμαστε πώς γεννιέται και πώς πεθαίνει μια γλώσσα, όπως και ότι συγχέουμε τις έννοιες γραπτός και προφορικός λόγος και εμμένουμε στο ότι η προφορικότητα συνδέεται με την ιδέα του ζωντανού. Όμως, τα λατινικά, ακόμη κι αν δεν μιλιούνται σήμερα, υπάρχουν σ’ ένα τεράστιο αριθμό χειρογράφων, και το γραμμένο κείμενο, ιδιαίτερα η λογοτεχνία, είναι ένα πολύ διαρκέστερο μέσο επικοινωνίας από οποιαδήποτε προφορική επικοινωνία.

Επιπλέον: μια ζωντανή γλώσσα έχει την ικανότητα παραγωγής άλλων γλωσσών. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα λατινικά. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις λατινογενείς γλώσσες, όπως είναι τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα ρουμανικά, ούτε στο γεγονός ότι το λατινικό λεξιλόγιο έχει εμπλουτίσει άλλες γλώσσες, όπως τα αγγλικά ή τα γερμανικά. Αναφέρομαι κυρίως στο γεγονός ότι τα λατινικά μέσω της λογοτεχνικής παραγωγής ενέπνευσαν τη δημιουργία άλλων έργων. Ο Δάντης δεν θα είχε γράψει τη Θεία Κωμωδία χωρίς την Αινειάδα του Βιργιλίου, ούτε ο Μίλτον τον Χαμένο Παράδεισο, ούτε ο Σαίξπηρ θα έγραφε τα κείμενά του, αν δεν υπήρχε πριν απ’ αυτόν ο Οβίδιος με τις Μεταμορφώσεις του.

Ενδιαφέρουσα είναι και η αυστηρή μα απελευθερωτική διατύπωση του Igor Stravinsky για τη λατινική, επειδή ακριβώς εξουδετερώνει την επικρατέστερη άποψη ότι είναι νεκρή : «δεν είναι ένα μέσο νεκρό, αλλά ένα μέσο που έχει μετατραπεί σε πέτρα και μνημείο, ώστε να είναι απρόσβλητο από κάθε εκχυδαϊσμό». Έτσι εξήγησε ο συνθέτης την απόφασή του να επιλέξει ένα λατινικό λιμπρέτο για την όπερά του «Oedipus Rex» (1927). Η άποψη αυτή, γράφει ο Joseph Farrell, είναι σπουδαία συνεισφορά στις θεωρίες σχετικά με τη γλώσσα, και το έργο του είναι μία από τις πιο αξιοσημείωτες και δημιουργικές ενασχολήσεις με τη λατινική σήμερα. Ο Stravinsky προσπάθησε να την επαναφέρει ως καλλιτεχνικό μέσο για το σύγχρονο κόσμο. Η τάση αυτή δεν εκδηλώνει μια συντηρητική προσκόλληση σε κάτι το παρωχημένο, αλλά μια θέση αντιμετώπισης και εκτίμησης των γλωσσών μέσω των οποίων εκφράστηκαν και κληροδοτήθηκαν οι αξίες της κλασικής παιδείας.

Η γραμμένη λατινική γλώσσα είναι η φωνή του παρελθόντος που βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με το παρόν και το μέλλον. Διαβάζουμε λατινικά όχι για να ζήσουμε στον κόσμο των Ρωμαίων, αλλά για να τους φέρουμε στο δικό μας κόσμο. Για να μάθουμε να σκεφτόμαστε ιστορικά, για να βγούμε από την ατομικότητά μας και να πλησιάσουμε τους άλλους. Το γραμμένο κείμενο εγκαινιάζει ένα διάλογο ανάμεσα στους αιώνες, και το να θεωρούμε μια γλώσσα νεκρή, που άφησε μεν τα ίχνη της σε γραπτά κείμενα, αλλά πια δεν μιλιέται, είναι σαν να αρνούμαστε τη δύναμη της ανάγνωσης : σαν να μην καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί η γνώση. Σαν να βάζουμε φωτιά στα μουσεία και τις πινακοθήκες.

Ένας τελευταίος, αλλά πολύ σημαντικός λόγος για τη διδασκαλία της λατινικής είναι και το γεγονός ότι μέσω αυτής της γλώσσας διασώθηκαν και έφτασαν ως τις μέρες μας πάρα πολλά αρχαία ελληνικά κείμενα, που, αν δεν είχαν μεταφρασθεί στα λατινικά, θα ήταν σήμερα χαμένα. Αν ο Απουλήϊος δεν είχε γράψει τις “Μεταμορφώσεις” του στηριγμένος στο κείμενο του Λουκιανού “Λούκιος ή Όνος”, δεν θα ξέραμε τίποτε για το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο. Επειδή ο Βοήθιος μετέφρασε στα λατινικά έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, διαδόθηκαν οι απόψεις τους στη λατινική δύση και αποτέλεσαν το θεμέλιο της μεσαιωνικής-χριστιανικής επιστήμης. Ο κατάλογος δεν έχει τέλος, γι' αυτό σταματάω εδώ

Όλος αυτός ο πρόλογος θα ήθελα να εκληφθεί ως διαμαρτυρία και καταγγελία για την υποβάθμιση του μαθήματος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το υπουργείο παιδείας αποφάσισε να καταργήσει τα λατινικά τη σχολική χρονιά 2019-2020 και, μετά από διαμαρτυρίες φιλολόγων, τα περιέλαβε στα μαθήματα επιλογής της Γ΄ τάξης (που σημαίνει πάλι, νομίζω, κατάργηση, γιατί ποιο παιδί θα επιλέξει τα λατινικά αντί για άλλη γλώσσα;)

Στο Ελληνικό Λύκειο Αννοβέρου το μάθημα διδάσκεται λόγω αδυναμίας να προσφερθεί άλλο μάθημα επιλογής. Προς μεγάλη ικανοποίησή μου, βέβαια, το παραδέχομαι, αφού θεωρώ ότι η διδασκαλία των λατινικών είναι θεμελιώδης για την παροχή ανθρωπιστικής παιδείας στα παιδιά μας. Αρκετά σχετικά επιχειρήματα, νομίζω, παρέθεσα στην αρχή αυτού του κειμένου.

Διδάσκονται, λοιπόν, τα λατινικά φέτος για πρώτη φορά ως μάθημα γενικής παιδείας. Αυτό σημαίνει ότι διδάσκεται στις μαθήτριες και τους μαθητές και των δύο κατευθύνσεων, και της θεωρητικής και της θετικής. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη διδασκαλία του μαθήματος το ισχύον (ακόμη) πρόγραμμα σπουδών. Γιατί, σύμφωνα μ’ αυτό δίνεται βάρος στη γραμματική και το συντακτικό, τομείς στους οποίους εξετάζονταν οι μαθήτριες/μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης στις πανελλαδικές εξετάσεις. Πήρα, λοιπόν, την πρωτοβουλία να διδάξω λατινικά με στόχο τη γνωριμία με τον κόσμο των Ρωμαίων είτε μέσω της λογοτεχνίας είτε μέσω της ιστορίας. Ένα μάθημα πολιτισμού, δηλαδή, με όχημα τη λατινική γλώσσα.

Μέχρι τώρα διαβάσαμε στην τάξη Κικέρωνα (ρήτορας και φιλόσοφος), Οβίδιο (ποιητής), Βιργίλιο (ποιητής), Καίσαρα (πολιτικός και στρατιωτικός που έγραψε τους πολέμους που διεξήγαγε), Κάτουλλο (ποιητής), Μαρτιάλη (ποιητής και συγγραφέας επιγραμμάτων), αλλά και στοιχεία της καθημερινής ζωής στην αρχαία Ρώμη, και ελπίζω να ολοκληρώσω τη σειρά των μαθημάτων διαβάζοντας Τάκιτο (ιστορικός) και Πλαύτο (κωμικός ποιητής). Να προσθέσω ότι στο τελευταίο μάθημα πριν από τα Χριστούγεννα μάθαμε κάλαντα στα λατινικά και διαβάσαμε από τη Vulgata, τη λατινική μετάφραση της Βίβλου, το απόσπασμα το σχετικό με τη γέννηση του Χριστού από το Ευαγγέλιο του Μάρκου.

Στη συνέχεια, επιτρέψτε μου να σας περιγράψω ενδεικτικά τη διαδικασία ενός μαθήματος.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Καίσαρα. Δόθηκαν στα παιδιά σε φωτοτυπία πληροφορίες για την εποχή του, αλλά και τη  δράση του ως πολιτικού και στρατιωτικού, όπως και αποσπάσματα από νεότερα έργα που οι συγγραφείς τους επηρεάστηκαν από την προσωπικότητά του (π.χ. ένα κείμενο από τον Αστερίξ, την τραγωδία του Σαίξπηρ “Ιούλιος Καίσαρας” σε κόμικ) και δόθηκε έμφαση σε φράσεις που λέμε ακόμη και σήμερα (όπως : ο κύβος ερρίφθη ή πέρασε τον Ρουβίκωνα ή και σύ, τέκνον Βρούτε;). Από το έργο του De bello gallico (=περί του Γαλατικού πολέμου, που αναφέρεται στην κατάκτηση της Γαλατίας και την ενσωμάτωσή της στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία) διαβάσαμε ένα απόσπασμα στα λατινικά και εντοπίσαμε κάποια γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα, τα οποία προσπαθήσαμε να κατακτήσουμε στηριγμένοι στις γνώσεις μας των αρχαίων ελληνικών. 

Από το έργο του De bello civili (= περί του εμφυλίου πολέμου) επέλεξα να αναφερθώ σε μάχη που έδωσε σε ελληνικό χώρο, συγκεκριμένα στα Φάρσαλα, γιατί η φυγή του ηττημένου του αντιπάλου,  του Πομπήϊου, στην Αίγυπτο θα με οδηγήσει στην επόμενη ενότητα, με θέμα το πέρασμα στην αυτοκρατορική περίοδο με τον Οκταβιανό.  Εξαιτίας του Οκταβιανού θα γίνει λόγος για τη ναυμαχία στο Άκτιο, που με τη σειρά της θα μου δώσει την ευκαιρία να μιλήσω για τον Καβάφη και να διαβάσω με τους μαθητές μου κείμενα του Καβάφη μεταφρασμένα στα λατινικά.

Επαναλαμβάνω : η ενασχόλησή μου με τα γραμματικο-συντακτικά φαινόμενα περιορίζεται στο ελάχιστο. Κυρίως προσπαθώ να φέρω τις μαθήτριες και τους μαθητές μου σε επαφή μ' έναν κόσμο που η γνωριμία του θα τους βοηθήσει, ελπίζω, να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζουν.

Επειδή φοβάμαι ότι θα είναι κουραστικό να περιγράψω αναλυτικά τη διαδικασία του μαθήματος, περιορίστηκα σε μια πολύ σύντομη περιγραφή του. Είμαι, όμως, πρόθυμη να δώσω σε όποιον θα το ήθελε τις σημειώσεις που χρησιμοποιώ και μοιράζω και στους μαθητές μου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

      1.   Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, Reclam

2. P. Vergilius Maro, Aeneis, Reclam
3. Cicero, Reden gegen Verres, Klett
4. Tacitus, Germania, Reclam
5. Varus, Varus! Antike Texte zur Schlacht im Teutoburger Wald, Reclam
6. Ovid, Metamorphoses, dtv
7. Oliver Schuetze (Hrsg.), Kleines Lexikon roemischer Autoren, Vrlg. J.B. Metzler
8. Philip Matyszak, Alltag und Leben im alten Rom, Anaconda
9. M.Πασχάλη-Γ.Σαββαντίδη, Λατινικά Λυκείου, ΙΤΥΕ
10. Αχιλλέα Τζάρτζανου, Λατινική Γραμματική, ΙΤΥΕ
11. Κ.Π.Καβάφη, Amores, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο
12. Nicola Gardini, Long Live Latin. The pleasures of a useless language, New York
13. Περιοδικό GESCHICHTE, 9/2018
14. Nestle-Aland, Novum Testamentum Latine, Deutsche Bibelgesellschaft
15. Reinhard Wolters, Die Schlacht im Teutoburger Wald. Arminius, Varus und das roemische Germanien, C.H.Beck
16. Marcus Tullius Cicero, Reden, Vrlg. Goldmann